Bake&Sweet 7-8/2019

2019/07-08 (103-104) 3 9 Fot. Loma Systems t ec h no l o g i e i u r z ądz e n i a Chleb prześwietlony promieniami X Umieszczenie detektora metali na linii krojąco-pakującej powinno być standardem nie tylko w dużych zakładach przemysłowych, ale także w rzemieślniczych piekarniach i cukierniach – twierdzą fachowcy. Są też tacy, którzy uważają, że w niewielkich zakładach ma sens korzystanie z zaawansowanej technologii kontroli rentgenowskiej. N a pytanie - po co w ogóle w przemyśle spożywczym stosuje się promienie X, wielu fachowców z tej dziedziny odpowia- da dosłownie w trzech słowach: aby chronić marki. Ich bu- dowanie to długotrwały proces i ciężka praca, które nie powinny być zniweczone przez jeden produkt słabej jakości. Może on nie tylko zniszczyć reputację wśród konsumentów, ale także zniweczyć przy- szłe plany związane z rozwojem firmy. Jakość produktów musi być kontrolowana i sprawdzana na linii produkcyjnej, a wprowadzenie kontroli rentgenowskich do działalności, niezależnie od tego, czy jest to przemysł spożywczy, produkcji napojów czy farmaceutyczny, jest jednym z najbardziej efektywnych sposobów na zabezpieczenie go przed potencjalnymi problemami – twierdzą fachowcy. Rentgen pozwala bowiem na etapie produkcji wykryć nie tylko metal, który nieopatrznie znalazł się w produkcie, ale także różne inne substancje zanieczyszczające, takie jak kamień, szkło, gęste tworzywa sztuczne czy zwapniałe kości. Może również zmniejszyć całościowe koszty związane z utrzymaniem i posiadaniem urzą- dzeń, ponieważ obecnie wiele systemów łączy prace, które zazwy- czaj wymagały użycia więcej niż jednej maszyny. Na przykład, poza wykrywaniem substancji zanieczyszczających, nowoczesne syste- my rentgenowskie mogą także zarządzać recepturami i przepro- wadzać kontrole na linii produkcyjnej: mierzyć masy, liczyć skład- niki, rozpoznawać brakujące lub uszkodzone produkty itp. Koszty operacyjne i koszty utrzymania linii mogą więc zostać zmniejszone dzięki jednej maszynie, która wykonuje kilka zadań. Badania naukowe prowadzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) potwierdzają, że poziomy napromieniowania żyw- ności sięgające do 10 000 siwertów nie wpływają na bezpieczeń- stwo czy jej wartość odżywczą. W rzeczywistości podczas kontroli rentgenowskiej żywność przebywa tak krótko w wiązce promieni rentgenowskich (zaledwie ok. 250 milisekundy), że otrzymuje daw- kę promieni X na poziomie jedynie 0,002 siwerta. Takie szczątkowe napromieniowanie nie jest szkodliwe nawet dla bio-żywności, która po rentgenowskiej kontroli nadal zachowuje swój ekologiczny sta- tus. A co z pracownikami, którzy obsługują taką linię albo znajdują się w zasięgu jej oddziaływania? Wyniki badań w tym zakresie wy- kazują, że maksymalna moc dawki promieniowania związana bez- pośrednio z działającym systemem kontroli rentgenowskich wynosi tak niewiele, że operator, który ma bezpośredni kontakt z syste- mem przez 40 godzin tygodniowo, w ciągu całego roku będzie nara- żony w sumie na mniejsze promieniowanie niż to, jakie każdy z ludzi otrzymuje z naturalnych źródeł, takich jak Ziemia czy kosmos. Eksperci od technik rentgenowskich zalecają, aby przy wybo- rze odpowiedniego systemu kontroli dużą uwagę zwracać na jego szybkość działania, która nie powinna powodować spowolnienia na linii produkcyjnej. Ważne jest też, aby system posiadał wzbogacone interfejsy graficzne, które są łatwe w użyciu i połączone z uniwer- salnymi, nowymi rozwiązaniami w zakresie oprogramowania. Dają one możliwość przeprowadzenia diagnostyki na ekranie i podglądu wielu linii w licznych opcjach widoku, co pozwala operatorom na monitorowanie systemów na jednym ekranie. Łączenie informacji oszczędza cenny czas operatorów, gdyż może zostać szybko skon- trolowana większa ilość produktów. Nowe systemy są również nie- kiedy wyposażone w rentgen MDX z algorytmami podwójnej wiązki energii zwiększającymi wykrywanie zanieczyszczających ciał ob- cych, które wcześniej nie zostały wykryte przez rentgen lub inne standardowe środki w trudno dostępnych miejscach w produkcie. Ta technologia promieniowania X jest w stanie rozróżnić materiały pod względem ich składu chemicznego i pozwala wyeliminować na- wet trudne do niewykrycia nieorganiczne zanieczyszczenia, takie jak odłamki szkła, kamienie, guma czy tworzywa sztuczne. • — TP Podczas kontroli rentgenowskiej pieczywo przebywa tak krótko w wiązce promieni X, że ich dawka nie jest szkodliwa nawet dla bio-żywności.